رویاهای یک سخت افزاری
گزارش رسانه «پیوست» از شرکت لیون کامپیوتر:
در یکی از روزهای موج پنجم کرونا و در حالی که هر روز گرفتار موجهای سهمگینتر از پیش میشویم، این بار شرکتگردی تابستانی پیوست را مهمان شرکت «لیون کامپیوتر» بودیم. شرکت ۱۷سالهای که اکنون دیگر یکی از رهبران بلامنازع بازار خرید آنلاین کامپیوتر و اسمبل سیستمهای کامپیوتری به شمار میرود.
هرچند در نگاه تاریخی لیون کامپیوتر از همان بدو تولدش یک کسب و کار نیمه آنلاین بوده ولی مدتی است جدیتر از گذشته بر فعالیتها و خدمات آنلاین خرید و فروش سیستمهای کامپیوتری هم تمرکز دارد و طبق گفته مدیران این مجموعه، سایت لیون کامپیوتر در شش ماه اول سال ۲۰۲۱ حدود ۱۹ میلیون بازدید داشته است. این بازدیدها بالغ بر ۴۵ درصد بیشتر از سال گذشته شده تا حالا به موضوعی ارزشمند برای مدیران لیون کامپیوتر تبدیل شود و آنها را ترغیب کند که بیش از پیش به فکر تصمیمات و تغییرات مثبت در پیکره لیون کامپیوتر باشند.
قسمت صفر
بدون شک جذابترین و عجیبترین بخش شرکتگردی لیون به خود «سعید حسینی» مدیرعامل لیون کامپیوتر تعلق دارد. مرد گیلانی خوشصحبت و پرسروصدایی که عملاً خاطرات، سابقه کاری و فراز و نشیب زندگیاش او را با تجربهتر از یک دهه شصتی نشان میدهد.
حسینی که بنیانگذار لیون کامپیوتر نیز هست و شاید پارهوقت یک چهره تاثیرگذار اینستاگرام هم به شمار بیاید، آنقدر زندگی پرفراز و فرودی دارد که شاید بد نباشد برای شناختن بیشتر شرکت لیون با بخشهایی از زندگی شخصی و روندی که او را حالا به سمت مدیرعاملی لیون رسانده آشنا شویم. مردی که به قول خودش، لیون را از روزهای سخت اما پر شوق و اشتیاقی دارد که قطعات کامپیوتر را با چرخدستی (گاری) به فروش میرسانده است.
حسینی از قصه دستفروشیهایش، تغییر رشته تحصیلی و روزهای سرد و سختی که پشت سر گذاشته برایمان مفصل صحبت کرد اما مهمترین بخش داستان اینجا بود که او حالا خودش را یک کارآفرین میداند که در قبال جامعه مسئول است و آمده تا تسلیم نشود و راهگشا باشد. تصمیمی که او را از سال ۸۳ پای تمام خوب و بدهای این صنعت نگه داشته است.
من یک فروشنده
مدیرعامل لیون قصه شکلگیری لیون را چنین بازگو میکند: «با اینکه عاشق ادبیات و فلسفه بودم و هستم و جداگانه همچنان آنها را دنبال میکنم با راهنمایی یکی از دبیرانم رشته کامپیوتر را انتخاب کردم. در دوران کارآموزی متوجه شدم من بیشتر از هر بخش در دنیای کامپیوتر به خرید و فروش آن علاقه دارم. چون سرمایهای نداشتم سالها با چرخدستی در بازارهای کامپیوترْ خرید و فروش کامپیوتر و قطعات نو و دست دوم را انجام میدادم.» شاید در عمل اولین عاملی که حسینی را به سمت بازارهای خرید و فروش کامپیوتر کشاند مسائل مالی و جبر شرایط اقتصادی او بود؛ اما به زودی متوجه میشود فروشندگی با پوست و خون او عجین شده است و میتواند به بهترین شکل ممکن این کار را انجام دهد. رویایی که تاسیس لیون را در ذهن حسینی شکل میدهد: «آنقدر با پشتکار پیگیر رویاهایم شدم تا بتوانم زندگیام را تغییر دهم.»
رویایی دارم
حسینی نقطه عطف لیون را مربوط به شرکتهای Network Marketing دهه ۸۰ میداند. گویا از فراز و فرودهای شرکتهایی شبیه «گلدکوئست» برای حسینی موضوعات ارزشمندی مثل علاقه و انگیزه به فروش اینترنتی باقی میماند: «برای من تعجببرانگیز بود که چطور از یک سایت در هنگکنگ میشود آنلاین خرید کرد. با همین جرقه تصمیم گرفتم با همان امکانات جزئی که در آن زمان وجود داشت یک سایت ایجاد کنم که در آن قیمت و اطلاعات قطعات و سیستمهای کامپیوتر را بگذارم. این کار به این سادگیها نبود، چون فروشندههای بازار پشت تلفن درست قیمت نمیدادند، من اغلب حضوری مغازه به مغازه در ولیعصر و مراکز خرید کامپیوتر قیمتها را میگرفتم تا بتوانم اجناس درخواستی را به مناسبترین قیمت پیدا کنم.»
در واقع لیون از ابتدا روی بهصرفهترین قیمتها و قرار دادن جدیدترین اخبار و البته نرخها در سایت لیون کامپیوتر کار میکند و تمرکزش را بر تولید محتوای خوب و کاربردی در این حوزه میگذارد: «آن سالها که مثل این روزها اپلیکیشنها، شبکههای اجتماعی و امکانات چت و گفتوگوی آنلاین نبود و تنها وبلاگها و فرومها بودند که میتوانستند به ما کمک کنند. در نتیجه در همان فضای محدودی که داشتیم شروع به ایجاد گفتوگوهای مربوط به اطلاعات سختافزاری کردیم تا با این شکل از تولید محتوا اطلاعات عمومی افراد را نسبت به کامپیوتر بالا ببریم و نیاز به آن را در بازار ایجاد کنیم.»
حسینی باور دارد همین خلاقیت و نیازسنجیهای آنها بوده است که همیشه لیون را یک پله جلوتر از رقبا نگه داشته و آنها را از این بازار پرچالش و مانع دلسرد نکرده است: «اگر حالا رتبه یک فروش قطعات سختافزاری کامپیوتر و اسمبل ایران را داریم و پس از ۱۷ سال مثل خیلی از رقبا سرمایه خود را از این بازار خارج نکرده یا ورشکست نشدهایم، از این بابت است که همیشه دنبال خلق ارزش بوده و با خلاقیت و ابتکار عمل فعالیتهایمان را مسئولانه انجام دادهایم.»
خلاقیت با ایزی پیسی
حسینی یکی از سرویسهای خلاقانه لیون را «سرویس ایزی پیسی» میداند که دقیقاً آن را در راستای پوشش نیازهای بازار و کاربران راهاندازی کردهاند: «سرویس ایزی پیسی در حقیقت همان خواسته و نظر مشتریان بود که با بررسی واحد R&D (تحقیق و توسعه) راهاندازی شد. از سال ۱۳۹۸ روی آن کار کردیم و در سال ۹۹ آمادهی کار شد.» فعالیت سرویس ایزی پیسی به این صورت است که همه افراد، حتی آنهایی که اطلاعات و دانش فنی و تخصصی کامپیوتر ندارند، میتوانند خودشان با راهنماییهای این سرویس یک سیستم کامپیوتری اسمبل کنند. سرویسی که به گفته حسینی منحصربهفرد است و نمونه آن در ایران وجود ندارد: «ایزی پیسی بنا بر نیاز و بودجه کاربران و خواستههایشان از سیستم به آنها سیستم و پکیج پیشنهاد میکند. حالا سرویس ایزی پیسی آنقدر پرطرفدار و قابل پیشرفت شده که به زودی ممکن است در لیون به صورت واحدی مستقل درآید. ایزی پیسی برای کاربران جذاب و کاربردی است و ما هم باید چابکتر از قبل این سرویس را دائماً بهروزرسانی و هوشمندانهتر از روز پیش کنیم. چون این خواسته مشتریان از ماست و ما هدفی جز تامین نیازهای مشتری نداریم.»
حسینی خط قرمز و مهمترین بخش در لیون و البته راز ماندگاریشان را همین مشتریها میداند: «من به شدت در قبال مشتریهایمان احساس مسئولیت میکنم و این موضوع را به همکارانم در لیون هم انتقال دادهام. وقتی مشتریان به ما اعتماد میکنند پس ما در قبال این اعتماد مسئولیم. در نتیجه تمام همکاران ما در لیون در این بخش به خوبی توجیه شدهاند و ما در بخش آموزش ارتباط صحیح با مشتری سرمایهگذاری ویژه کردهایم. ما دائماً در حال رصد نیازهای مشتریانمان هستیم.»
و اما کرونا…
به عقیده حسینی، بیزینس فعلیشان همچنان دارای ظرفیتهای رشد است و فعلاً بحث اسمبل و سختافزار، بازارِ جذاب و درآمد زای لیون به شمار میرود که آنها میتوانند با بهروز کردن خودشان، همچنان روند رشد را سپری کنند: «تکنولوژی منتظر نه من و نه هیچ کس دیگر نمیماند، آنقدر قطار تکنولوژی پرسرعت است که اگر روبهروی آن بایستیم، حرکت نکنیم یا در برابر آن مقاومت کنیم، به طور حتم از بازار حذف میشویم.»
آقای مدیرعامل و تیمش اما روزهای سخت و پرضرری را هم پس از کرونا گذراندهاند: «در اوایل دوره کرونا بسیاری از شرکتهای تامینکننده با ما همکاری نکردند و ما به خاطر اینکه پیش مشتریهایمان بدقول نشویم ضررهای زیادی دادیم. من حتی گاهی شخصاً با مشتریها صحبت میکردم؛ با اطمینان به آنها گفتم من پای این ضرر میایستم و به هر شکل ممکن سعی کردم مشتریهایمان از نوسانات بازار متضرر نشوند. ما به هر شکل ممکن، از پرداخت خسارت نقدی گرفته تا تقدیم هدایا، سعی کردیم حتی اشتباهاتی را که خودمان در پیدایششان نقشی نداشتیم جبران کنیم.»
حسینی در مقام بنیانگذار و مدیرعامل لیون معتقد است در بخش سختافزار و اسمبلینگ سیستمهای کامپیوتری به شدت هنرمندانه و البته خلاقانه عمل کرده و عملاً نقش مثبتی در این حوزه داشتهاند؛ او اما از چالشها و سنگاندازیها و سیاستهای اشتباه گله دارد و فکر میکند سیاستهای اشتباه دولت نگرانیهای زیادی برای صاحبان کسب و کارها ایجاد کرده است: «با چشمانداز و برنامههایی که داریم به زودی در یکی از کشورهای همسایه دفتری تازه تاسیس میکنیم تا بتوانیم کمی دور از نگرانیهای تحریم و درهای بسته ایران، هنر و مهارت خود را در بازارهای جهانی نیز عرضه کنیم. درست است که شرکتی ۱۷ساله هستیم اما همیشه قاعده و اساس ما چابکی و فضای استارتآپی سالهای گذشته بوده و هست.»
فضای استارتآپی
یکی از افرادی که کاملاً با سیستم استارتآپی و چابک لیون عجین شده «محسن پرهیزکار» است که در حال حاضر با حفظ سمت مدیر مارکتینگ و مدیر توسعه وبسایت لیون کامپیوتر نیز هست: «از سال ۹۴ به طور رسمی وارد لیون شدم اما بیشتر از ۱۵ سال است که به واسطه آشناییام با آقای حسینی در بازار کامپیوتر، با او کار میکنم. از بخش فروش گرفته تا ارتباط با مشتری و حتی در بخش تولید محتوا هم کار کردهام چون فضای اینجا استارتآپی است و ساختار منعطفش اجازه تنوع فعالیتها را به ما میدهد.»
پرهیزکار پس از اینکه در سال ۹۶ مدیریت بخش مارکتینگ را بر عهده گرفت، از سال ۹۷ بر اساس تخصصش در حوزههای نرمافزاری در سمت مدیریت توسعه وبسایت لیون کامپیوتر هم فعالیت میکند. او در بخش مارکتینگ لیون از تغییر سیاستهای تازه در لیون میگوید: «سالهای زیادی را بهاصطلاح چراغ خاموش کار کردیم و برای جذب بازار کار چندان ویژهای انجام ندادیم و تبلیغات ما محدود به تبلیغات دهان به دهان بود که به وسیله مشتریهایمان انجام میشد؛ اما از سال ۹۹ تغییر رویکرد دادیم و حالا دوست داریم هرچه بیشتر در بازار رشد کنیم و دیده شویم. در حال حاضر تیم مارکتینگ، R&D و روابط عمومی هم در همین راستا کار میکنند.»
به گفته پرهیزکار، یکی از بخشهایی که در مارکتینگ لیون و در شرایط فعلی به طور ویژه در کانون توجه قرار گرفته بخش فروش دست دوم قطعات سختافزاری کامپیوتر است، بخشی که در راستای مشتریمداری و به سبب پیمایش و رصد دقیق بازار و نیازهای آن ایجاد شده: «ما بستر خرید و فروش کامپیوتر دستدوم را سالها قبل مهیا کرده بودیم، اما طی سالهای اخیر، با کاهش قدرت خرید مردم، آن را گسترش دادیم و روی پلتفرممان کار کردیم. چون خودمان هم منبع و مرجع سخت افزار هستیم در این زمینه به مشتریان مشاوره میدهیم و مسئولانه در قبال این نیاز پاسخگو بودهایم.»
مارکتینگ تا توسعه وبسایت
درست در دورانی که هنوز در ایران درگاه پرداخت آنلاینی به شکل امروزی پیدا نمیشد و فرهنگ خرید آنلاین جایی در سیستم خرید و فروش نداشت گویا لیون در تلاش بوده تا به خرید آنلاین صورت تازهای ببخشد: «تقریباً تا سال ۹۵ کار سایت به صورت برونسپاری و خارج از مجموعه انجام میشد، اما از سال ۹۸ بیشتر فعالیتهای سایت داخل خود مجموعه لیون انجام میشود.»
یکی از فعالیتهای جذاب و کاربردی لیون- همانگونه که حسینی هم از آن یاد میکرد- ایزی پیسی است و پرهیزکار و تیمش نیز در بخش مارکتینگ روی این بخش تمرکز ویژه دارند: «بر اساس تجربه همکاران و تکنولوژیهای موجود توانستیم در زمینه پیشنهاد سیستم به مشتریان بسیار خوب عمل کنیم. در حال حاضر مشاوران فنی ما در کنار سیستم توانمند ایزی پیسی و با بهینهسازی آن، گاهی با یک پیشنهاد به مشتریان کمک میکنند تا بدون هیچگونه افزایش قیمتی و تنها با یک تغییر در یک قطعه سختافزاری، عملکرد بهتری را در سیستم خودتجربه کنند.»
پرهیزکار معتقد است در لیون بوروکراسیهای دستوپاگیر وجود ندارد و سرعت و دقت حرف اول را میزند: «به عنوان شرکتی که سهم بزرگی از بزرگ کامپیوتر را در دست دارد و هر روز هم بزرگتر از قبل شده، سرعت عمل و حرکتهای بهموقع بود که در بسیاری از مواقع ما را به موفقیت رساند. به موقع با تامینکنندهها وارد مذاکره میشویم، سرعت عمل و قدرت چانهزنی داریم، اصراری روی سود بالا نداریم. ما قطعاً از فروش بیشتر به سود بیشتر میرسیم و این برای ما جذابتر است.»
اما به هر حال کار در بخش مارکتینگ صنعت آیتی کشور چالشهای زیادی دارد و لیون هم مسلماً از این قاعده مستثنی نیست: «مشکلات سفارشگذاری، گمرگ، تورم و گرانی قیمتها آنقدر بالا رفته که کسی خرید کامپیوتر یا خرید کامپیوتر باکیفیت را در اولویت قرار نمیدهد، ولی از سوی دیگر دورکاری بسیاری از افراد را مجبور کرد به خرید کامپیوتر روی بیاورند. حتی خود ما هم هنگامی که برای شرکت نیاز به کامپیوتر داریم خرید دستدوم میکنیم. در واقع حالا ما یکی از مشتریهای بیزینس خودمان هم هستیم.»
پرهیزکار انعطاف و پیشرفت لیون را ناشی از تصمیمهای دقیق و هوشمندانه حسینی میداند که این را هم به تمام بخشهای لیون تسری داده است: «در بخش منابع انسانی لیون هم دیگر مدیران و کارمندان طبق همین ایدئولوژی رفتار میکنند و تنها افرادی در لیون ماندگار میشوند که آدم روزهای سخت و پرچالش باشند، از تغییرات نترسند و چابک عمل کنند.»
شوق پرواز
مدیریت منابع انسانی چابکی را که پرهیزکار از آنها صحبت میکرد «محمدحسین نیکبخت» بر عهده دارد. مدیر جوانی که از شش سال قبل به عنوان کارمند فروش در لیون کار کرده و حالا در سمت مدیریت منابع انسانی و همزمان مدیریت بخش برنامهریزی استراتژیک در لیون مشغول کار است: «حدوداً ۲۰ساله بودم که به عنوان مسئول پردازش سفارشات و رابط بین مشتری و مجموعه وارد لیون شدم. یک سال در این بخش کار کردم و سپس وارد بخش CRM شدم. این بخش فرصت خوبی برای نشان دادن توانمندیهایم در سازمان بود. گرچه در حقیقت لیون و ایدئولوژی داخل مجموعه بود که به من اجازه رشد و پرواز داد.»
البته نیکبخت با توجه به گستردگی و تنوع فعالیتهایش به زودی مدیریت منابع انسانی را به فرد جدیدی میسپرد تا بتواند روی بخش برنامهریزیهای استراتژیک که حالا یکی از کلیدیترین بخشهای فعالیت لیون به شمار میرود کار کند. در واحد استراتژی که نیکبخت اکنون نیز در آن مشغول فعالیت است تصمیمهای سازمان در سطح خرد و کلان اتخاذ میشود و تحلیل دیتا بر مبنای برنامهریزیهای دقیق صورت میگیرد. تصمیماتی نظیر اینکه حجم فروش در کدام شهرستان باید تغییر کند و سهم فروش در کدام شهرستان به چه میزان است و به چه میزان باید باشد.
این استراتژیها باید متناسب با نیازهای آن شهر و پر کردن خلأهای آن باشد. نکتهای که نیکبخت از آن تحت عنوان بخش مرتبط مدیریت منابع انسانی و مدیر برنامهریزی استراتژی نیز یاد میکند: «در نهایت هر اتفاقی که در لیون رخ میدهد باید با نیروهای انسانی و سیاستهای کلی ما در این حوزه هماهنگ باشد؛ مثلاً وقتی ما برنامه تغییراتی کلان در سطح فروش داریم به طور حتم به نیروهای انسانی خبره هم نیازمندیم.»
از خانی به خان دیگر
نیکبخت مدیریت برنامهریزی استراتژیک در ایران را، در مقایسه با کشورهای توسعهیافته، موضوع متفاوتتری تلقی میکند: «اینجا باید همه از پس انواع بحرانها بربیاییم، هنوز از غول مرحله اول عبور نکرده یک مانع بزرگتر سر راه صاحبان کسب و کارها میگذارند و بحرانها یکی پس از دیگری ظاهر میشوند. وقتی دلار سه هزار تومانی ظرف مدت کمی به قیمت فعلی رسید، یعنی از پایهایترین بخشها دچار مشکلات عمدهای شدیم.»
گویا در همین اثنا بوده که دیگر درخواست برای کامپیوتر و لپتاپهای مدل بالا به طور چشمگیری کاهش پیدا میکند و لیونیها متوجه میشوند بازار دستخوش تغییرات زیادی است. دیگر نه تنها خرید لپ تاپ معمولی کار سختی میشود بلکه توجه افراد در بازار به قطعات دست دوم جلب میشود. به همین دلایل لیون هم با درک متقابل شرایط مشتریان به سمت خلاقیت و نوآوری در بازار دست دوم میرود.
البته در عین حال که تحریمها و نرخ ارز بازار فناوری را با مشکلات عدیدهای روبهرو کرده بود، کرونا توانست در بازار خرید و فروش فرصت جدیدی ایجاد کند. گرچه موضوعی که به گفته نیکبخت به این خوبیها که به گمان میرسید هم نبود: «در نگاه اول به نظر میرسید با افزایش دورکاری و بحث آموزش آنلاین فروش ما بیشتر شود، اما در حقیقت به این صورت هم نبود. ما با بازار پرسودی مواجه نشدیم، همزمان ورود محصولات به چالش خورده بود و بسیاری از کسب و کارها تعطیل بودند. به واسطه سمزداییها و ویروسکشیها محصولات را در انبارها نگه میداشتند و بسیاری از مشتریان از دست ما گلایهمند بودند.»
در همین بخش هم بحث نیروهای انسانی صبور در لیون به کار لیونیها میآید: «حال خوب خرید خوب فقط شعار ما نیست، ما همیشه سعی کردیم بتوانیم همین حس را در خریداران برانگیزیم. ما به پشتوانه نیروهای انسانی خوب و حرفهای بود که توانستیم چالشهای سخت را پشت سر بگذاریم. قاعده ما بر این است که نیروی انسانیمان بیشتر از مهارت باید نگرشی مهربانانه و انساندوستانه داشته باشد.»
نیکبخت به عنوان نیرویی که خودش در لیون از صفر شروع کرده و حالا به مراحل خوبی رسیده معتقد است این فضای رشد برای همه افراد در لیون مهیاست: «ما با تستهای روانشناسی و طی آزمونهای عملی سخت افراد را استخدام میکنیم، چون نیروی انسانی ما سرمایه و هویت ماست و ما بابت رشد و یادگیری افراد هزینه میکنیم. حالا کارمندان ما، با هزینه شرکت، در کلاسهایی که به منظور رشد و پیشرفت حرفهای و رفتاری آنها تدارک دیده شده شرکت میکنند، زیرا لیون باور دارد هوشمندانه افراد را استخدام میکند و در نتیجه روی آنها سرمایهگذاری میکند و مطمئن است این رشد به خود مجموعه برمیگردد.»
چراغهای روشن لیون
یکی از مدیرانی که تقریباً تازه به لیون پیوسته علی صدرالدینی است. او که از مهر ۹۹ در سمت مدیریت روابط عمومی با لیون همکاری میکند گویا یکی از همان انتخابهای هوشمندانه منابع انسانی لیون است. مردی که آمده تا در کنار مارکتینگ با بازوی توانمند روابط عمومی اتفاقات اقتصادی و حتی اجتماعی خوبی برای لیون رقم بزند.
صدرالدینی در جایگاه اولین مدیر روابط عمومی لیون معتقد است در راستای تغییر سیاستها و رویکردهای جدید این مجموعه، به لیون آمده تا تعامل و روابط بین مجموعه و مخاطبانش را قویتر کند و وجهه بیرونی لیون را در مارکت بیشتر به منصه ظهور بگذارد: «در روابط عمومی حالا بحث برندینگ و تعامل با اینفلوئنسرها و شبکههای اجتماعی را تقویت کردهایم. هدف ما بهبود روند قبلی لیون بوده تا بتوانیم با اعلام حضور خود فعالیتهایمان را پررنگتر و از ارزشهای خلق شده در لیون بیشتر صحبت کنیم.»
تضمین قیمتها یکی از ارزشهایی است که صدرالدینی از آنها نام میبرد: «تضمین قیمتها در بازار فعلی کار سادهای نیست. در لیون کار به این شکل است که اگر در زمانی که محصولی را خریداری میکنیم قطعهای قیمتش پایینتر از نرخ اعلامشده باشد، ما مابهالتفاوت آن را به مشتری پرداخت میکنیم یا خدمات ایزی پیسی تنها در لیون عرضه میشود و صرفاً خلاقیت همکاران لیون بوده است.»
اما صدرالدینی از طرح صیانت گرفته تا تورم و خاموشیهای گاه و بیگاه را هم از نگرانیها و چالشهایی برمیشمرد که کار را برای همه و البته افراد حوزه آیتی سختتر کرده است. گرچه او فضای شاد و راحت و به دور از بوروکراسیهای موجود را عامل دلگرمی و انگیزه خودش و همکاران لیون نیز میداند: «فضای حاکم در لیون به قدری انسانی و فرحبخش است که در مواقعی که دچار دلسردی میشویم در تعامل با آقای حسینی و همکاران از یکدیگر انرژی مثبت میگیریم. در بین همکاران لیون نیروهای معلول یا افراد بهبودیافته از اعتیاد هم حضور دارند، چون ایدئولوژی حاکم بر لیون این است که همه در کنار هم به دور از تبعیضها در حال خلق ارزش، پیشرفت و یادگیری باشیم.»